Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii jako organizacja pożytku publicznego, zwane dalej Towarzystwem, jest samorządnym dobrowolnym stowarzyszeniem kierującym się w swojej działalności zasadami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz przepisami obowiązujących ustaw, w tym ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

1. Terenem działalności Towarzystwa jest obszar Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą władz naczelnych w Warszawie.
2. Towarzystwo może działać poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności w krajach Unii Europejskiej.
3. Towarzystwo może współpracować lub być członkiem krajowych, międzynarodowych i zagranicznych organizacji o podobnych zadaniach i celach.

Towarzystwo jest zarejestrowane i z tego tytułu posiada osobowość prawną.

Towarzystwo ma prawo powołania oddziałów terenowych.

Towarzystwo ma prawo używania logo, pieczęci i odznak zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.

1. Celem Towarzystwa jest przeciwdziałanie uzależnieniom od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych oraz przeciwdziałanie skutkom ich używania, w tym również niepełnosprawności.
   1a. Celem Towarzystwa jest działalność w zakresie:
   1. kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego,
   2. wspierania i upowszechniania kultury fizycznej i sportu, rekreacji, turystyki i krajoznawstwa
   3. wypoczynku dzieci i młodzieży
   4. porządku i bezpieczeństwa publicznego
   5. przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym
   6. ekologii oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego
   7. ochrony i promocji zdrowia, działalności na rzecz osób niepełnosprawnych
   8. pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób
   9. nauki, edukacji, oświaty i wychowania.
2. Do zadań Towarzystwa należy m.in.:
   1. kształtowanie właściwych postaw społecznych poprzez m.in. informowanie społeczeństwa o charakterze zjawiska uzależnień, szczególnie od narkotyków, alkoholu, nikotyny oraz możliwościach przeciwdziałania tym uzależnieniom i redukcji szkód związanych z używaniem substancji psychoaktywnych;
   2. rozwijanie współpracy z organizacjami i instytucjami krajowymi, międzynarodowymi i zagranicznymi, w szczególności działającymi w krajach Unii Europejskiej, w zakresie przeciwdziałanie uzależnieniom od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych oraz przeciwdziałania skutkom ich używania, w tym również niepełnosprawności;
   3. rozwijanie współpracy z organami administracji rządowej i samorządowej w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych;
   4. przedstawianie organom administracji rządowej i samorządowej wyników działalności społecznej, wskazywanie potrzeb i trudności w przeciwdziałaniu uzależnieniom od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych oraz w ograniczaniu szkód związanych z ich używaniem;
   5. występowanie do organizacji społecznych, instytucji państwowych, rządowych i samorządowych o pomoc w realizowaniu potrzeb życiowych i zdrowotnych osób uzależnionych i zagrożonych uzależnieniem oraz osób po przebytej rehabilitacji i resocjalizacji;
   6. podejmowanie wspólnych przedsięwzięć z organizacjami społecznymi i instytucjami krajowymi, międzynarodowymi i zagranicznymi, w szczególności krajów Unii Europejskiej, w tym z organami administracji rządowej i samorządowej poprzez organizowanie różnorodnych form społecznych i instytucjonalnych w celu przeciwdziałania uzależnieniu od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych;
   7. współpraca z krajowymi, zagranicznymi i międzynarodowymi organizacjami i instytucjami odpowiedzialnymi za profilaktykę, leczenie, resocjalizację i zwalczanie przestępstw wynikających z uzależnienia od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych w celu ograniczania zjawiska uzależnień oraz wszechstronnej pomocy dla osób zagrożonych uzależnieniem lub uzależnionych od substancji psychoaktywnych, w tym pomoc dla osób niepełnosprawnych tj. z zaburzeniami psychicznymi oraz zabezpieczenia osób używających substancji psychoaktywnych przed ich wykluczeniem społecznym poprzez redukcję bezrobocia
   8. inicjowanie uchwalania aktów prawnych i opiniowania ich projektów zmierzających do ograniczenia uzależnienia od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych;
   9. ułatwianie osobom uzależnionym i zagrożonym uzależnieniem oraz ich otoczeniu dostępu i korzystania z odpowiedniej pomocy;
   10. inicjowanie społecznych ruchów dzieci, młodzieży, rodziców i innych osób dorosłych zainteresowanych realizacją celów programowych Towarzystwa;
3. Towarzystwo może współpracować z innymi organizacjami pozarządowymi i wspierać ruchy pozarządowe określonych celami i zadaniami wynikającymi z niniejszego statutu.
4. W tym samym zakresie Towarzystwo może działać na rzecz inicjatyw ruchu obywatelskiego i budowania społeczeństwa obywatelskiego.
5. Towarzystwo może prowadzić szkolenia, przedmiotem których będą problemy związane z uzależnieniami od substancji psychoaktywnych, w tym może uczestniczyć w prowadzonych programach certyfikacji w ramach szkoleń zlecanych przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
6. Towarzystwo może prowadzić szkolenia w zakresie wychowania, edukacji, i pomocy psychologicznej.

Do realizacji swych zadań Towarzystwo w szczególności:

1. zabiega o to, aby organy administracyjne, rządowe i samorządowe uwzględniły w swojej działalności profilaktykę, działania leczniczo-resocjalizacyjne i prewencyjne oraz podejmowały działania dla zapewnienia odpowiedniej bazy materiałowej i kadrowej dla potrzeb leczniczych;
2. monitoruje realizację ogólnopolskiej i lokalnej polityki przeciwdziałania uzależnieniom w odniesieniu do przepisów wynikających z ratyfikowanych przez Polskę umów międzynarodowych;
3. współpracuje z istniejącymi w kraju pokrewnymi stowarzyszeniami, organizacjami powołanymi dla przeciwdziałania uzależnieniom od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych, których działalność może przyczynić się do ograniczenia lub likwidacji tych zjawisk oraz rozwoju profilaktyki uzależnień i przeciwdziałania skutkom tych zjawisk;
4. wspiera inicjatywy i ruchy abstynenckie;
5. prowadzi działalność profilaktyczną wśród młodzieży przy współudziale zainteresowanych urzędów administracji rządowej i pozarządowej;
6. utrzymuje kontakty i podejmuje współpracę z organizacjami międzynarodowymi lub działającymi na terytoriach innych państw, w szczególności państw Unii Europejskiej, zajmującymi się sprawami uzależnień od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych;
7. może być członkiem międzynarodowych i zagranicznych stowarzyszeń i innych organizacji o tych samych lub podobnych zadaniach;
8. prowadzi własne działania informacyjne dotyczące problematyki uzależnień poprzez współdziałanie ze środkami masowego przekazu oraz organizowanie i współdziałanie w organizowaniu krajowych lub międzynarodowych zjazdów, narad, posiedzeń, kursów, prelekcji, telefonów zaufania, punktów informacyjno-konsultacyjnych itp.
9. może wydawać własne czasopisma naukowe, ulotki, broszury itp. i współdziałać w redagowaniu innych fachowych publikacji;
10. może prowadzić działalność naukowo-badawczą oraz zlecać i wnioskować opracowanie informacji o rozmiarach, przyczynach i skutkach zjawiska uzależnień;
11. może współpracować ze szkolnictwem i instytucjami doskonalenia zawodowego przy opracowywaniu programów i metod nauczania dotyczących problematyki uzależnień;
12. inicjuje i prowadzi własne badania oraz analizuje ich wyniki we współpracy z powołanymi do tego instytucjami odnośnie do przestrzegania przepisów ograniczających zjawisko uzależnienia od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych;
13. inicjuje i organizuje opiekę oraz pomoc rodzinom osób uzależnionych i zagrożonych uzależnieniem od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych;
14. współuczestniczy w organizowaniu opieki nad dziećmi ze środowisk zagrożonych uzależnieniem od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych;
15. gromadzi środki na budowę i eksploatację obiektów dla potrzeb przeciwdziałania uzależnieniom od narkotyków i innych substancji psychoaktywnych, zabiega o przyznanie dotacji, udzielanie pomocy finansowej i rzeczowej ośrodkom leczniczym, instytucjom i organizacjom zajmującym się przeciwdziałaniem uzależnieniom;
16. organizuje działania w celu pozyskania i adaptowania różnych obiektów istniejących na placówki profilaktyczno-lecznicze i leczniczo-resocjalizacyjne i może przejmować obiekty na własność;
17. może prowadzić ośrodki rehabilitacyjno-readaptacyjne, młodzieżowe ośrodki socjoterapii i młodzieżowe ośrodki wychowawcze, za zgodą właściwych władz po uzyskaniu akceptacji Zarządu Głównego;
18. może prowadzić oddziały dziennej pomocy, poradnie, punkty konsultacyjne i inne formy pomocy dla osób zagrożonych uzależnieniem lub uzależnionych na podstawie uchwały Zarządu Oddziału lub jako niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej po uzyskaniu zgody właściwych władz;
19. może prowadzić edukację społeczną o zjawisku uzależnień, zagrożeń zdrowotnych, społecznych i prawnych związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, a także organizować wypoczynek dla dzieci i młodzieży objętej programem przeciwdziałania uzależnieniom od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych;
20. może realizować zadania publiczne w zakresie ochrony zdrowia – profilaktyki , leczenia, rehabilitacji i postrehabilitacji oraz redukcji szkód związanych z używaniem substancji psychoaktywnych i współtworzyć lokalne strategie przeciwdziałania uzależnieniom;
21. może stawać do konkursów i przetargów na realizację zadań publicznych;
22. może zatrudniać pracowników i wolontariuszy dla realizacji zadań statutowych;
23. może prowadzić, przez Zarząd Główny i oddziały, działalność gospodarczą w celu uzyskania środków finansowych na działalność statutową;

Przy strukturach organizacyjnych Towarzystwa może działać, na zasadach określonych w programach działania, zatwierdzonych przez Zarząd Główny Towarzystwa, ruch dzieci i młodzieży, którego celem jest obrona środowisk dziecięco-młodzieżowych przed uzależnieniem od narkotyków, alkoholu, nikotyny i innych substancji psychoaktywnych.

Członkowie Towarzystwa dzielą się na:

1. zwyczajnych
2. wspierających
3. honorowych

Członkami zwyczajnymi Towarzystwa mogą być obywatele polscy, którzy ukończyli 16 lat i pragną czynnie realizować cele Towarzystwa.

1. Członków zwyczajnych Towarzystwa przyjmuje Prezydium Zarządu Oddziału właściwego dla ich miejsca zamieszkania lub pracy, na podstawie deklaracji.
2. Od decyzji odmawiającej przyjęcia członka kandydat może odwołać się do Zarządu Głównego.

Członkowi zwyczajnemu Towarzystwa przysługują następujące uprawnienia:

1. prawo udziału w zebraniach, konferencjach, zgodnie z postanowieniami Statutu;
2. czynne i bierne prawo wyborcze w Towarzystwie;

Członek Towarzystwa ma obowiązek:

1. brania czynnego udziału w realizowaniu celów i zadań Towarzystwa;
2. stosowania się do postanowień Statutu, uchwał, regulaminów, zarządzeń władz Towarzystwa
3. regularnego opłacania składek członkowskich.

1. Członkiem wspierającym może być osoba prawna zainteresowana merytoryczną działalnością Towarzystwa i deklarująca w nim swój udział.
2. Członków wspierających przyjmuje do Towarzystwa Prezydium Zarządu Głównego na podstawie pisemnej deklaracji
3. Członkowie wspierający są reprezentowani w Towarzystwie przez swych pełnomocnych przedstawicieli.
4. Członek wspierający posiada wszystkie prawa i obowiązki członka zwyczajnego, za wyjątkiem czynnego i biernego prawa wyborczego.

1. Osobom, które wniosły szczególny wkład w rozwój Towarzystwa, Krajowy Zjazd Delegatów na wniosek Zarządu Głównego nadać może godność członka honorowego.
2. Członek honorowy korzysta ze wszystkich uprawnień członków zwyczajnych Towarzystwa i jest zwolniony z obowiązku opłacania składek członkowskich, jednakże czynne i bierne prawo wyborcze przysługuje wyłącznie członkom honorowym posiadającym obywatelstwo polskie.

1. Członkostwo zwyczajne ustaje na skutek:
   1. dobrowolnego wystąpienia złożonego na piśmie właściwemu zarządowi oddziału;
   2. utraty praw publicznych na mocy prawomocnego orzeczenia sądu;
   3. śmierci członka lub utraty osobowości prawnej przez osoby prawne będące członkami wspierającymi;
   4. uchwały właściwego zarządu oddziału o skreśleniu z listy członków Towarzystwa z powodu zalegania z zapłatą składek członkowskich przez okres 1 roku, pomimo uprzedniego pisemnego wezwania do zapłaty lub systematycznego uchylania się od pracy społecznej w Towarzystwie;
   5. wykluczenia prawomocnym orzeczeniem Sądu Koleżeńskiego z powodu działalności na szkodę Towarzystwa lub naruszania postanowień statutu, regulaminów i uchwał władz Towarzystwa.
2. Od uchwały zarządu oddziału o skreśleniu z listy członków Towarzystwa zainteresowanemu przysługuje pisemne odwołanie do Zarządu Głównego w terminie 14 dni od doręczenia uchwały o skreśleniu.

1. Naczelnymi władzami Towarzystwa są:
   1. Krajowy Zjazd Delegatów;
   2. Zarząd Główny;
   3. Główna Komisja Rewizyjna;
   4. Główny Sąd Koleżeński.
2. Kadencja władz trwa 4 lata, a ich wybór odbywa się w głosowaniu tajnym.
3. Członkowie wszystkich władz Towarzystwa pełnią swe funkcje honorowo.
4. Zarząd Główny, Główna Komisja Rewizyjna oraz Główny Sąd Koleżeński w przypadku zmniejszenia się liczby ich członków w czasie trwania kadencji, mają prawo uzupełnić swój skład. Liczba dokooptowanych członków nie może przekroczyć 1/3 liczby składu pochodzącego z wyboru.
5. Najwyższą władzą Towarzystwa jest Krajowy Zjazd Delegatów.

1. Krajowy Zjazd Delegatów może być zwyczajny i nadzwyczajny.
2. Zwyczajny Krajowy Zjazd Delegatów odbywa się raz na cztery lata i jest zwoływany przez Zarząd Główny Towarzystwa.
3. O terminie, miejscu i porządku obrad Zarząd Główny zawiadamia delegatów co najmniej 14 dni przed terminem ich rozpoczęcia.